Afera “Viaduct” tek je kap u moru – na naplatu stižu milijarde.
Banjaluka – Afera “Viaduct”, koja je već izazvala politički i ekonomski potres u Republici Srpskoj, mogla bi biti tek uvertira u ono što mnogi nazivaju najcrnjim danima po entitet. Poslanik u Narodnoj skupštini RS i član Predsjedništva SDS-a Milan Petrović upozorava da se RS suočava sa lavinom arbitražnih postupaka i milionskih odšteta koje prijete da potpuno uruše budžet i finansijsku stabilnost.
Prema njegovim riječima, samo u ovoj godini izgubljeno je ili plaćeno 724 miliona KM, dok na naplatu već čekaju potraživanja od preko 1,9 milijardi KM.
Milionske odštete i arbitraže
“Republika Srpska će dati Rašidu Serdarovu 242 miliona KM. Kompanija Viadukt dobila je arbitražu od 110 miliona KM. Rudnik i termoelektrana Ugljevik dužni su slovenačkom Elektrogospodarstvu 372 miliona KM. A to nije kraj – u Vašingtonu čeka arbitražna tužba Slovenije protiv RiTE Ugljevik vrijedna 1,5 milijardi KM s kamatama”, ističe Petrović.
On podsjeća i na druge postupke: hrvatska kompanija Kermas energija najavila je arbitražu od 204 miliona KM zbog projekta vjetroparka Trusina, dok Hrvatska elektroprivreda potražuje oko 200 miliona KM za predratna ulaganja u RiTE Gacko.
“724 miliona – izgubljene šanse”
Petrović tvrdi da se sredstva koja su već izgubljena mogla upotrijebiti za projekte od životne važnosti:
svakom penzioneru isplatiti pomoć od 2.500 KM,
izgraditi 30 kilometara autoputa,
ili napraviti po jednu školu i vrtić u svakoj lokalnoj zajednici.
“Umjesto da napredujemo, mi tonemo. Republika Srpska je postala plijen nekolicine porodica koje se skrivaju iza lažnog patriotskog narativa. U stvarnosti, narod osiromašuje, a vlast se bogati”, naglašava Petrović.
Propali EU fondovi
Posebno zabrinjava činjenica da su sredstva Evropske unije iz Plana rasta već propuštena zbog inertnosti vlasti.
“Republika Srpska je već ostala bez 108,5 miliona evra, a istog iznosa će ostati i 30. septembra. Prihvaćeni su projekti izgradnje puta Foča–Šćepan polje vrijedni 200 miliona KM, od čega bi EU dala 80 miliona KM, te magistralnog puta Sarajevo–Foča vrijednog 300 miliona KM, uz 120 miliona KM grant sredstava. To su putevi koji bi život značili, a mi ih gubimo zbog nesposobnosti vlasti”, poručuje Petrović.
“Narod zaslužuje bolje”
Petrović upozorava da je stanje alarmantno i da se građani RS suočavaju s mogućnošću potpunog finansijskog kolapsa.
“Lošim putevima se samo odlazi. Ako ovako nastavimo, ostaćemo bez čitavog iznosa od 1,9 milijardi KM. Ovaj narod zaslužuje vlast koja služi narodu, a ne vlast koja služi sama sebi i foteljama. Patriotizam danas znači omogućiti dostojanstven život građanima, a to s ovom vlašću nije moguće. Trideset godina nakon rata, ljudi zaslužuju da žive normalno, a ne da ih guši kleptokratija”, zaključuje Petrović.
Zaključak: Afera “Viaduct” tek je dio šire slike u kojoj Republiku Srpsku očekuju milijardske obaveze, gubici EU fondova i finansijska neizvjesnost bez presedana. Pitanje koje ostaje – može li ovakav teret izdržati budžet, i šta čeka građane RS u narednim mjesecima?
