Lavić: Amerikanci su sklonili Dodika, EU će Čovića, njihove politike su poražene
Političke poruke iza Lavićevih ocjena o ulozi SAD-a i EU u Bosni i Hercegovini
Izjava profesora Senadina Lavića da su “SAD sklonile Milorada Dodika, a EU će skloniti Dragana Čovića” odražava dublje nezadovoljstvo dijela akademske i političke javnosti odnosom međunarodne zajednice prema političkim akterima u Bosni i Hercegovini.
Premda ovakve formulacije u javnom prostoru djeluju oštro, one ukazuju na relevantan proces: promjenu međunarodnih prioriteta i jačanje pritiska na političke lidere koji, po ocjeni zapadnih partnera, usporavaju evropski i euroatlantski put zemlje.
Za razumijevanje ovih tvrdnji potrebno je sagledati širi kontekst. Već mjesecima SAD pojačavaju retoriku i uvode ciljane sankcije političarima u BiH za koje smatraju da podrivaju ustavni poredak ili prijete stabilnosti.
Dodik je na meti američkih sankcija gotovo deceniju, a posljednjih godina i Velika Britanija te određene evropske države signaliziraju da se njihova tolerancija prema njegovoj politici smanjuje. U tom svjetlu može se reći da se krug međunarodne podrške oko njega sužava, iako “sklanjanje” nije formalni politički proces nego posljedica izolacije i smanjenog političkog manevarskog prostora.
Što se tiče odnosa EU prema Draganu Čoviću, situacija je kompleksnija. Evropska unija tradicionalno izbjegava direktnu konfrontaciju, ali insistira na funkcionalnosti institucija i provođenju dogovorenih energetskih i infrastrukturnih projekata, među kojima je Južna interkonekcija jedan od najvažnijih.
Očigledno je da su evropski zvaničnici poslali jasan signal da se očekuje konstruktivniji pristup te da se blokade neće tolerisati. Međutim, EU ne djeluje mehanizmima “sklanjanja”, već kroz politički pritisak, diplomaciju i uvjetovanje napretka u integracijama.
Lavićevo podsjećanje na historijski razvoj državnosti Bosne i Hercegovine, uključujući ZAVNOBiH i ulogu Armije RBiH u odbrani zemlje, dio je šireg narativa o kontinuitetu državnosti i važnosti suočavanja s politikama koje negiraju bosanskohercegovačku cjelovitost. Njegove ocjene reflektuju rasprostranjenu zabrinutost da nacionalističke politike i dalje pokušavaju relativizirati državne praznike, historiju i sudski utvrđene činjenice.
Ipak, ključni naglasak ostaje na sadašnjem trenutku: BiH se nalazi u fazi u kojoj međunarodni akteri traže stabilnost, energetsko povezivanje i institucionalnu funkcionalnost. To podrazumijeva pritisak na sve političke aktere, bez izuzetka. U tom kontekstu Lavićeve izjave mogu se posmatrati kao upozorenje da se mijenjaju okviri tolerancije i da se lideri koji ne prate evropske i američke prioritete suočavaju sa smanjenim utjecajem.
Izvori: hayat.ba
