GUARDIAN BEZ MILOSTI PREMA VUČIĆU: „Autokrata i cinik koji destabilizuje Balkan“
Urednički komentar uglednog britanskog lista Guardian odjeknuo je u regiji kao politička bomba. Aleksandar Vučić, predsjednik Srbije i dugogodišnji neprikosnoveni lider, opisan je kao „autokrata i cinik“ čije se prisustvo u politici zapadnog Balkana ocjenjuje „zloćudnim“. Posebno oštro Guardian upozorava na njegovu „podmuklu i destabilizujuću agendu“ kada je riječ o Kosovu i Republici Srpskoj u Bosni i Hercegovini.
Dramatičan ljetni preokret
Dok su evropski lideri proteklih mjeseci jurili na sastanke s Donaldom Trumpom oko Ukrajine i trgovine, ističe Guardian, zažmirili su na krizu u Srbiji. Masovni studentski protesti, jedni od najvećih u modernoj historiji zemlje, već devet mjeseci tresu Vučićevu vlast. Iskra koja je zapalila plamen bio je kolaps krova željezničke stanice u Novom Sadu, tragedija u kojoj je poginulo 16 ljudi. Javnost je to doživjela kao simbol trule korupcije i nemara vlasti.
Vučićev „željezni stisak“
Kako su ulice gorjele od bijesa, Vučićev odgovor bio je sve represivniji. Guardian navodi da je predsjednik posegnuo za „nemilosrdnim mjerama“ protiv civilnog društva, uz orkestrirane rulje koje su napadale demonstrante. Čak je i OEBS upozorio da su izbori u Srbiji pod Vučićem obilježeni nejednakim uslovima, manipulacijama i medijskom pristrasnošću.
Uloga Republike Srpske
Posebnu pažnju izaziva dio teksta u kojem se ističe da Vučić već godinama njeguje opasnu etnonacionalističku politiku, koristeći Republiku Srpsku kao instrument destabilizacije BiH. Dok kod kuće guši demokratiju, van granica, poručuje Guardian, širi podjele i tenzije.
EU u šahu
Evropska unija, iako najveći investitor u Srbiji, do sada je birala „blage tonove“. Strah od Vučićevog približavanja Moskvi, ali i njegova kontrola nad strateškim resursima poput litija, učinili su Bruxelles pasivnim. Guardian otvoreno poručuje: vrijeme je da EU prestane žmiriti i da jasno stane uz demokratske pokrete u Srbiji.
Prekretnica ili kraj vladavine?
Vučić je prošle sedmice pozvao na dijalog, no Guardian ne vjeruje u kozmetičke poteze. „Srbija treba slobodne i poštene izbore i kraj autoritarnog puzanja“, stoji u komentaru. Demonstranti koji skandiraju „Nismo vreća za udaranje“ sada, više nego ikad, očekuju podršku izvana.
Ono što je Guardian stavio na papir, mnogi na Balkanu već dugo šapuću: Vučić je možda najopasniji igrač u regiji, čovjek koji vješto balansira između Moskve, Bruxellesa i Washingtona, ali koji istovremeno gura Srbiju u političku i društvenu provaliju.
