PROCURIO AMERIČKI DOKUMENT: “Evropa će nestati u iduće dvije decenije”
Procureli američki dokument, navodno dio Strategije nacionalne sigurnosti administracije Donalda Trumpa, ponovo je otvorio raspravu o političkoj, demografskoj i sigurnosnoj budućnosti Evrope.
U dokumentu se iznosi dramatična procjena da bi kontinent mogao biti “brisán” u narednih 20 godina – formulacija koja, iako zvuči alarmantno, odražava više ideološku poziciju nego objektivnu analizu stanja.
Ovakvi narativi uklapaju se u dugotrajan politički sukob između dijela američke desnice i institucija Evropske unije. Kritike EU politike migracija, stope nataliteta i pitanja suvereniteta nisu nove, ali ih dokument postavlja u gotovo apokaliptičan okvir. Upravo to izaziva zabrinutost: strateški dokumenti obično su odmjereni, tehnički i zasnovani na procjeni rizika – a ne na ideološkim formulacijama o “nestanku civilizacije”.
Treba podsjetiti da se Evropa, uprkos unutrašnjim političkim tenzijama, i dalje ubraja među najstabilnije, najrazvijenije i najdemokratičnije regije svijeta. Ekonomski izazovi, pad nataliteta i politička fragmentacija realni su problemi, ali su i predmet dugoročnih strategija EU i država članica, a ne znakovi neposrednog kolapsa.
Dramatično uokvirivanje migracija kao egzistencijalne prijetnje podsjeća na teorije zavjere poput koncepta “velike zamjene”, što dodatno kvari stručni ton koji bi državna strategija trebala imati.
Posebno je značajno što se u dokumentu nagovještava ideološka bliskost američkog MAGA pokreta i evropskih desnih populističkih partija. Iako politička saradnja među srodnim ideološkim akterima nije neuobičajena, problem nastaje kada takvi odnosi utiču na geopolitičke procjene. Evropa ostaje ključan američki partner, a stabilnost transatlantskog odnosa naročito je važna zbog rata u Ukrajini, koji dokument samo površno dotiče.
Upozorenja o “nerealnim očekivanjima evropskih vlada” u vezi sa završetkom rata također ukazuju na mogući budući raskorak između Washingtona i evropskih prijestolnica. Takve nesuglasice mogle bi utjecati na zajedničke sigurnosne politike, proširenje NATO-a i pristup mirovnim pregovorima s Rusijom.
Procureli dokument stoga manje govori o stvarnom “nestanku Evrope”, a više o dubokim ideološkim podjelama koje oblikuju američku politiku i njen odnos prema evropskim partnerima. Dramatične formulacije možda jesu politički efektne, ali rijetko doprinose konstruktivnom razumijevanju izazova koji su pred kontinentom.
Izvor:Politico
